Man op Reis in Nieuw-Zeeland: energie

“Alles draait om energie.” De twee meter lange gestalte van Timoti Huia Bramley – slippers, korte broek, wijd gewaad – belichaamt het onderwerp waarover hij nu zal spreken. Een klein gezelschap staat om de gids heen die buiten op straat, in het nietige Rotorua aan de oever van het gelijknamige meer, zijn handen pijlsnel laat wapperen: beweging.

Om ons heen sist en borrelt de aarde: ook al een bewijs van de waarachtigheid van de stelling die Timoti zojuist zangerig heeft gedeclameerd.

Maar de energie waarover onze Maori-gids inmiddels spreekt gaat aan het lichamelijke, het waarneembare voorbij. “Onze religie vindt haar wortels in de natuur. Wij geloven dat alles beweegt. Uit die energie ontstaat creativiteit, levenskracht. Sterren, de zon en de maan; bomen, wortels, het water in de zeeën – alles is permanent in beweging.” Hij beent voor ons uit over de straten van het dorp van zijn volk, verhaalt intussen over zijn voorouders die eeuwen geleden per kano uit het noordoosten aan kwamen peddelen, uit Polynesië, duizenden zeemijlen verderop. Ze waren van atol naar atol gevaren om hier definitief halt te houden, zich te nestelen aan de noordoostkust van het land dat de Nederlandse ontdekkingsreiziger Abel Tasman Nieuw-Zeeland zou noemen. “Wij vinden het hier doorgaans aangenaam warm, maar dat gold niet voor mijn voorouders.” Glimlachend: “Nogal logisch dat ze bleven haken aan deze streek met zijn thermische bronnen.”

We komen aan bij een gebouw dat fris geverfd is in oker en steenrood. In tekeningen op de wanden herken ik de Maori-kleuren rood, wit en zwart: verleden, heden en toekomst. “Onze dorpshal. Hier vertellen we elkaar al eeuwen de verhalen die ons geheugen vormen, hier waken we bij onze gestorvenen.” Timoti staat stil bij de bewerkte houten panelen die het gebouw omlijsten en er de façade van vormen. Bij het rood, wit en zwart: “onze geschriften. Wij Maori dragen onze kennis en ervaring mondeling over. Via liederen en vertellingen. Hier is tiki uitgebeeld, de mythische eerste man op aarde die een vrouw schiep naar zijn evenbeeld. En hier: koru, de spiraal, genoemd naar de jonge scheuten van de zilvervaren uit het woud. Die staat voor nieuw leven, een begin – of een herbegin. Pikorua: een achtvorm, die staat voor eeuwigheid en broederschap.”

Er zijn eindeloos veel symbolen, ze buitelen over elkaar heen in het eeuwenoude hout dat ik zacht aanraak als ik denk dat de rest even niet kijkt – moment van stille verbinding tussen heden en verleden, hier en daar, geest en lichaam, zo voelt het echt.

Timoti ziet het natuurlijk wel en lacht. “Voel gerust, strek je armen uit. Zonder energie geen verbinding. Weet je wat heel bijzonder is?” We volgen hem naar een gebouw pal tegenover het Maori-dorpshuis, ik zag het al eerder: een kerk? Hier? “Anglicaans, inderdaad. Het gebouw kijkt dag in dag uit naar onze dorpshal, en die kijkt terug. Maar in vrede, met open gezichten.” Alle energie is gericht op harmonie, wil hij maar zeggen.

In het kerkje kijken we vanaf harde bankjes dwars door een gezandstraalde Jezus heen. Hij is op een enorm raam afgebeeld naast het altaar. Een schim tussen ons en de overweldigende natuur buiten, als je door je wimpers kijkt zie je hem over het water lopen.

Alles schuift in elkaar hier, als de mistflarden boven de borrelende bronnen. Zelfs wie nooit eerder spiritueel was, zou het hier worden. Kwestie van de juiste energie.